Hướng dẫn lập trình Python cho người mới siêu dễ hiểu

Bạn đang là người mới bắt đầu và tự học lập trình Python, bài viết này chính là thứ mà bạn đang cần, đây là hướng dẫn chi tiết về các bước tự học lập trình Python cơ bản.

Bao gồm các khái niệm, hướng dẫn cài đặt lập trình Python, tài nguyên học tập và các kiến thức lập trình Python cơ bản mà bạn cần nắm để có thể “làm thân” với lập trình Python.

Hướng dẫn cài đặt Python trên Windows

Bước 1: Tải Python

Truy cập vào trang web của Python. Tại đây, bạn sẽ thấy nút “Download Python” với phiên bản mới nhất (hiện tại là Python 3.13.0). Nhấn vào để tải về file cài đặt.

Hoặc bạn có thể chọn các phiên bản khác phù hợp với thiết bị của mình bằng cách bấm vào Windows:

Bước 2: Chạy file cài đặt

Sau khi tải xong, mở file cài đặt .exe để tiến hành cài đặt

Nếu bạn muốn lưu tệp cài đặt ở một vị trí khác, hãy nhấp vào Customize installation; nếu không, hãy tiếp tục với Cài đặt ngay.

Lưu ý: Hãy tích vào hai tùy chọn ở dưới cửa sổ cài đặt, tùy chọn “Add Python to PATH” giúp bạn có thể chạy Python từ dòng lệnh (Command Prompt).

Nhấn “Install Now” và chờ quá trình cài đặt hoàn tất. Sau khi cài đặt hoàn tất, một hộp thoại sẽ xuất hiện với thông báo Setup was successful.

Bước 3: Kiểm tra cài đặt

Mở Command Prompt (cmd) và gõ lệnh sau để kiểm tra phiên bản lập trình Python đã cài đặt:

python –version

hoặc

python3 –version

Nếu thấy phiên bản hiện ra (vd: Python 3.x.x), bạn đã cài đặt thành công.

Sử dụng IDLE Shell

Mở Start và tìm kiếm Python, bạn sẽ thấy Python 3.7 (64-bit) và IDLE. Hãy mở IDLE (Integrated Development Environment) và chạy một lệnh in đơn giản:

Bạn sẽ thấy kết quả “Hello, World!” được in ra trong Python Shell. Sử dụng Python Shell, bạn có thể viết một dòng mã và thực thi nó bằng cách nhấn Enter.

Sử dụng trình thông dịch dòng lệnh

Lập trình Python cũng có một trình thông dịch dòng lệnh hoạt động tương tự như IDLE. Hãy thử in “Hello world” trong command-line:

Python’s command-line interpreter và IDLE đều phù hợp cho người mới bắt đầu học lập trình Python. Tuy nhiên, để làm việc trong môi trường phát triển và xây dựng các dự án lớn, bạn nên sử dụng các IDE và trình soạn thảo mã phổ biến khác như PyCharm, Visual Studio Code hoặc các trình soạn thảo như Sublime Text. Bạn cũng có thể thử Anaconda Distribution của Python, bao gồm Jupyter Notebook và Spyder.

Các kiến thức lập trình Python cơ bản

Dưới đây là lộ trình học lập trình Python dành cho người mới bắt đầu, được tổ chức thành các chương rõ ràng, dựa trên đề xuất của bạn. Mỗi chương tập trung vào một khía cạnh cụ thể của lập trình Python, giúp bạn tiếp cận các khái niệm từ cơ bản đến nâng cao theo trình tự hợp lý.

Biến và các kiểu dữ liệu cơ bản trong Python

Mục tiêu: Làm quen với cách khai báo biến và các kiểu dữ liệu cơ bản.

Nội dung:

Biến và cách khai báo biến trong Python.
Các kiểu dữ liệu cơ bản: số nguyên (int), số thực (float), chuỗi (str), boolean (bool).
Chuyển đổi giữa các kiểu dữ liệu.
Cách sử dụng input() để nhận dữ liệu từ người dùng.

Cấu trúc điều kiện trong Python

Mục tiêu: Hiểu cấu trúc điều kiện và cách sử dụng nó trong lập trình Python.

Nội dung:

Cấu trúc if, else, elif.
Các toán tử so sánh (>, <, ==, !=) và toán tử logic (and, or, not).
Ví dụ ứng dụng: Kiểm tra điều kiện tuổi, tính toán kết quả dựa trên điều kiện.

Kiểu dữ liệu danh sách List trong Python

Mục tiêu: Hiểu cách làm việc với danh sách (list) và các thao tác cơ bản trên list.

Nội dung:

Khai báo list và cách truy cập phần tử trong list.
Các thao tác cơ bản: thêm, xóa, sửa, và duyệt qua list.
Sử dụng các phương thức như append(), insert(), remove(), sort().
Ví dụ: Quản lý danh sách sinh viên, danh sách số nguyên.

Kiểu dữ liệu chuỗi (String) trong Python

Mục tiêu: Làm việc với chuỗi ký tự (string) và các thao tác xử lý chuỗi.

Nội dung:

Khai báo chuỗi, chuỗi đa dòng.
Các phương thức xử lý chuỗi: len(), lower(), upper(), replace(), find().
Cắt chuỗi (string slicing).
Ví dụ: Tạo chương trình xử lý thông tin người dùng, định dạng văn bản.

Vòng lặp trong Python

Mục tiêu: Hiểu và áp dụng vòng lặp để xử lý các thao tác lặp lại.

Nội dung:

Vòng lặp for và while.
Sử dụng break, continue trong vòng lặp.
Lặp qua các phần tử trong list, tuple, và dictionary.
Ví dụ: Tạo chương trình tính tổng, in bảng cửu chương.

Hàm trong Python

Mục tiêu: Học cách định nghĩa và sử dụng hàm để tái sử dụng mã lệnh.

Nội dung:

Định nghĩa hàm với từ khóa def.
Tham số và giá trị trả về của hàm.
Phạm vi biến (scope): biến cục bộ và biến toàn cục.
Ví dụ: Tạo các hàm tính toán, hàm xử lý chuỗi.

Tuple, Set và Dictionary trong Python

Mục tiêu: Hiểu và sử dụng các kiểu dữ liệu tập hợp như tuple, set, và dictionary.

Nội dung:

Tuple: Đặc điểm, cách khai báo và truy xuất dữ liệu.
Set: Cách khai báo, các thao tác trên set như thêm/xóa phần tử, hợp, giao, hiệu.
Dictionary: Cấu trúc key-value, cách truy xuất và thao tác với các cặp key-value.

Ví dụ: Sử dụng dictionary để lưu trữ thông tin sinh viên, các thao tác trên tập hợp set.

Lập trình hướng đối tượng trong Python

Mục tiêu: Làm quen với lập trình hướng đối tượng (OOP).

Nội dung:

Khái niệm về class và object.
Cách định nghĩa class, thuộc tính (attribute) và phương thức (method).
Tính kế thừa (inheritance), tính đa hình (polymorphism).
Ví dụ: Tạo các class mô phỏng đối tượng trong thế giới thực (như Sinh viên, Hình tròn).

Mục tiêu: Hiểu cách tổ chức code và sử dụng module, package để tái sử dụng code.

Nội dung:

Cách sử dụng và import module có sẵn (ví dụ: math, random).
Tạo và sử dụng module của riêng bạn.
Khái niệm về package và cách tổ chức các file code.
Ví dụ: Tạo một module tính toán riêng.

Thao tác tệp tin trong Python

Mục tiêu: Học cách làm việc với tệp tin (file) trong Python.

Nội dung:

Đọc và ghi tệp văn bản (text file).
Đọc và ghi tệp nhị phân (binary file).
Sử dụng with open() để quản lý tệp.
Ví dụ: Tạo chương trình quản lý ghi chú, đọc và ghi dữ liệu từ file CSV.